သမထႏွင့္ ၀ိပႆနာလကၡဏာ
နီ၀ရဏတရားတို႕ၿငိမ္းေစတတ္ေသာေၾကာင့္ သမထမည္၏။ ႐ုပ္မွန္း၊ နာမ္မွန္း၊ အနိစၥ အခ်က္မွန္း၊ ဒုကၡအခ်က္မွန္း၊အနတၱ အခ်က္ တို႔ကို မသိပဲလ်က္ ထြက္သက္ေလ ႏွင့္၀င္ သက္ေလတို႔ကိုသာအာ႐ုံျပဳ၍ မွတ္ေနလွ်င္ ``သမထ´´ပင္ျဖစ္၏။
႐ုပ္မွန္း၊ နာမ္မွန္း၊ အနိစၥ အခ်က္မွန္း၊ ဒုကၡ အခ်က္မွန္း၊ အနတၱအခ်က္တို႔ကို မသိပဲလ်က္ ထို႐ုပ္နာမ္တို႔၏ အျဖစ္အပ်က္ကိုလကၡဏာတင္ ၍ သံုးသပ္ပါမႈ ``၀ိပႆနာ´´ျဖစ္ေလေတာ့၏။ နားမလည္လွ်င္သီသီေလးႏွင့္ တစ္သက္လံုးလြဲ ေခ်ာ္တတ္၏။
အနိစၥ အစရွိသည္၏ အစြမ္းအားျဖင့္ အထူးထူး အျပားျပားကုန္ေသာ အျခင္းအရာတို႔ျဖင့္ သခၤါရ ျဖစ္ေသာ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔ကိုျမင္တတ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၀ိပႆနာမည္၏။ ဤ ၀ိပႆနာ ဟူ ေသာအမည္သည္ ပညာ၏အမည္တည္း။
သခၤါရျဖစ္ေသာ ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔ကို အထူးထူး အျပားျပားေသာ အျခင္းအရာတို႔ျဖင့္ အနိစၥလကၡ ဏာ၊ဒုကၡလကၡဏာ၊ အနတၱလကၡအားျဖင့္႐ႈတတ္ ျမင္တတ္ေသာေၾကာင့္ ၀ိပႆနာမည္၏။
ထိုထြက္သက္ႏွင့္ ၀င္သက္ေလတို႔သည္ ၀ါေယာ ဓာတ္ဟု ဆိုရေသာ္လည္း ပထ၀ီဓာတ္၊ အာေပါ ဓာတ္၊ ေတေဇာဓာတ္လည္းပါၿမဲျဖစ္ေလသည္။
ထြက္သက္ေလမဟာဘုတ္ႏွင့္ ၀င္သက္ေလမဟာ ဘုတ္သည္႐ုပ္၊ ထြက္သက္ ေလမွန္းသိေသ ာစိတ္ သည္နာမ္။
ထြက္သက္ေလ၊ ၀င္သက္ေလတို႔သည္ဘာမွ်မသိ တတ္၊ စိတ္ကသာသိတတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မသိ လွ်င္႐ုပ္ သိလွ်င္နာမ္၊ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးမွတ္။
မူလသပိတ္အိုင္ဆရာေတာ္ဦးကိတၱိ၏ၾသ၀ါဒ
